Σπερματέγχυση​

Η υποβοηθούμενη γονιμότητα με ενδομητρική σπερματέγχυση

Intrauterine Insemination (IUI)

– Artificial Insemination Homologous (AIH)  – 
Στόχος της ενδομητρικής σπερματέγχυσης (χάριν συντομίας αναφέρεται με τα διεθνή αρχικά IUI ) 
είναι να τοποθετήσει όσο το δυνατόν μεγαλύτερο αριθμό κινούμενων σπερματοζωαρίων μέσα στη μήτρα της γυναίκας, αυξάνοντας έτσι την πιθανότητα για την γονιμοποίηση.

Ποια ζευγάρια ωφελούνται ;

Επειδή η τεχνική αυτή παρακάμπτει μόνο τον γυναικείο κόλπο και τράχηλο και το σπέρμα τοποθετείται μέσα στη μήτρα, είναι σημαντικό η γυναίκα να μην έχει φανερές αναπαραγωγικές ανωμαλίες.Ειδικές εξετάσεις πρέπει να προηγηθούν και να δείξουν ότι οι ωοθήκες λειτουργούν κανονικά
και οι σάλπιγγες είναι ανοικτές.
Πράγματι, η IUI έχει δείξει ότι είναι χρήσιμη σε ζευγάρια με ανεξήγητες αιτίες αδυναμίας ώστε να μπορέσουν να συλλάβουν,δηλ.όταν τα τεστ ελέγχου στειρότητας είναι συχνά σε φυσιολογικά όρια και στους δύο συντρόφους. Φυσικά, ωφελούνται και ζευγάρια όπου ο άνδρας έχει χαμηλό αριθμό σπερματοζωαρίων με επηρεασμένη κινητικότητα. Επίσης, η IUI μπορεί ακόμη να είναι αποτελεσματική σε γυναίκες με διαταραχές της ωορρηξίας
εφ’οσον ανταποκρίνονται ικανοποιητικά σε φάρμακα ειδικά της γονιμότητας.

Σ’αυτές τις περιπτώσεις, η ωορρηξία προκαλείται από μια αγωγή με ορμονική θεραπεία,γίνεται παρακολούθηση και καταγραφή των ωοθυλακίων πού μεγαλώνουν και η σπερματέγχυση κανονίζεται να γίνει όταν υπάρξει η ωορρηξία. Πράγματι, αυτή η τεχνική – πρόκληση ωορρηξίας με ορμόνες και σπερματέγχυση την κατάλληλη στιγμή – έχει αποδειχθεί αποτελεσματική σε πολλές περιπτώσεις και είναι τώρα η μέθοδος
που προτιμάται σε ζευγάρια με ή χωρίς διαταραχές ωορρηξίας.
Επειδή η IUI στηρίζεται στη φυσική ικανότητα του σπέρματος να γονιμοποιήσει ένα ωάριο μέσα στο γυναικείο γεννητικό σύστημα,είναι σημαντικό τα τεστ για τον έλεγχο της ανδρικής γονιμότητας να δείχνουν λογική σπερματική λειτουργία (δηλ. αριθμό, κινητικότητα, μορφολογία).

Ωστόσο, η IUI είναι επίσης μια χρήσιμη θεραπεία στις περιπτώσεις στις οποίες είτε ο τράχηλος της μήτρας είτε ο ίδιος ο άνδρας μέσα στο δικό του σπέρμα παράγει ουσίες πού συγκολλούν τα σπερματοζωάρια. Αυτό το ελάττωμα – γνωστό σαν αντισπερματικά αντισώματα – συνήθως σημαίνει ότι τα σπερματοζωάρια δεν θα διαπεράσουν την τραχηλική βλέννα της γυναίκας και έτσι δεν θα φτάσουν στο ωάριο.

Η τεχνική της IUI επιτρέπει στα ικανά σπερματοζωάρια να περάσουν πέρα από το εμπόδιο του τραχήλου, υπερνικώντας αρκετά από τα προβλήματα που προκαλούν τα αντισώματα. Έχει γίνει χρήση της IUI και σε περιπτώσεις που η γυναίκα εμφανίζει ήπια συμπτώματα μιας κατάστασης
γνωστή ως ”ενδομητρίωση”. Αυτή είναι μια πολύ συχνή πάθηση, ειδικότερα σε γυναίκες μεταξύ 25 έως 35 χρονών που δεν έχουν παιδιά
και συνυπάρχει τουλάχιστον σε 1 στις 8 περιπτώσεις γυναικείας στειρότητας.
Αυτή η κατάσταση συμβαίνει όταν ο ιστός από την εσωτερική επένδυση της μήτρας -γνωστός σαν ενδομήτριο- βρίσκεται κάτω από ανεξήγητες παθολογικές συνθήκες οπουδήποτε αλλού μέσα στο γεννητικό σύστημα, παρεμποδίζοντας την φυσιολογική σύλληψη.
Η διάγνωση γίνεται συνήθως τυχαία κατά τη διάρκεια της διαγνωστικής λαπαροσκόπησης. Γυναίκες με ελαφρά ή ήπια ενδομητρίωση αντιμετωπίζονται συνήθως παρόμοια με τις γυναίκες με ανεξήγητη στειρότητα.

Οι πιο κοινές ενδείξεις για IUI είναι:

– Ανεξήγητη στειρότητα
– Αντι-σπερματικά αντισώματα
– Οριακή ολιγοασθενοσπερμία
– Ήπια ενδομητρίωση

Μελέτες δείχνουν ότι η IUI δεν έχει ικανοποιητικά αποτελέσματα σε περιπτώσεις στις οποίες ο άνδρας έχει πολύ χαμηλό αριθμό ή ελλειπές σχήμα σπερματοζωαρίων. Σε τέτοιες περιπτώσεις συνήθως γίνονται 4-6 προσπάθειες IUI και εάν αποτύχουν προχωράμε σε εξωσωματική γονιμοποίηση σε συνδυασμό με ενδο-ωαριακή σπερματέγχυση, τεχνική πού είναι γνωστή ως ICSI. Παρομοίως οι γυναίκες πού δεν έχουν διαβατές σάλπιγγες δεν θα βοηθηθούν από την IUIκαι θα πρέπει να υποβληθούν σε εξωσωματική γονιμοποίηση IVF.

Πως Λειτουργεί η Τεχνική

Πολλές μελέτες προτείνουν ότι τα καλύτερα αποτελέσματα επιτυγχάνονται όταν η IUI συμπίπτει με ωορρηξία που προκαλείται από φάρμακα γονιμότητας. Η εξήγηση είναι στην δυνατότητα πού έχουμε να προκαλέσουμε ωορρηξία ταυτόχρονα σε περισσότερα
από 1 ωάριο της γυναίκας, ισοφαρίζοντας το ελάττωμα του σπέρματος. Επομένως, τα πρώτα βήματα στην αγωγή μας για IUI είναι παρόμοια με αυτά που χρησιμοποιούνται σε άλλες μεθόδους υποβοηθούμενης σύλληψης όπου η ωορρηξία προκαλείται και ελέγχεται από ορμόνες. Τα υψηλότερα ποσοστά επιτυχίας επιτυγχάνονται με φάρμακα γονιμότητας γνωστά ως ”γοναδοτροπίνες”.

Βήμα – Βήμα η Αγωγή

1. Θεραπεία με φάρμακα, που βοηθούν δύο ή τρία ωάρια να ωριμάσουν .
Συνήθως είναι στην αρχή χάπια (Clomiphene, Serpafar) και ενέσεις γοναδοτροπινών (Puregon, Gonal-F, Metrodin) για να διεγείρουν τα ωοθυλάκια στις ωοθήκες να αναπτυχθούν και να προκληθεί ωορρηξία

2. Παρακολούθηση της θεραπείας, για να μετρήσουμε την ανάπτυξη των ωοθυλακίων και του ενδομητρίου,ρυθμίζοντας τις δόσεις των φαρμάκων αποτρέποντας τυχόν παρενέργειες. Με ενδοκολπικά υπερηχογραφήματα (3-4 φορές κατά την διάρκεια κάθε προσπάθειας. Μερικές φορές μετρώντας τις ορμόνες σε δείγμα αίματος.

3. Λήψη σπέρματος και τοποθέτηση στη μήτρα την ημέρα της ωορρηξίας.

4. Τεστ εγκυμοσύνης σε 15 ημέρες – παρακολούθηση.

Επειδή οι γοναδοτροπίνες μπορούν να παράγουν πολλά ωάρια,η παρακολούθηση είναι απαραίτητη κατά την διάρκεια της φάσης της θεραπείας με τα φάρμακα αυτά – για να βεβαιωθούμε για την ομαλή πορεία της αγωγής, να προσδιορίσουμε με ακρίβεια την ωορρηξία και να αποφευχθεί η περίπτωση πολλαπλής εγκυμοσύνης.
Η παρακολούθηση της θεραπείας πραγματοποιείται μετρώντας το μέγεθος των ωοθυλακίων με κολπικό υπέρηχο και τις ορμόνες σε δείγμα αίματος.Πολλά ωοθυλάκια σημαίνουν την παραγωγή πολλών ωαρίων, γεγονός πού αυξάνει την πιθανότητα πολλαπλής εγκυμοσύνης και αργότερα αποβολής. Άρα στόχος της αγωγής είναι να παράγει μέχρι 3-4 ωάρια.

Όταν δύο ή τρία ωοθυλάκια έχουν φτάσει στο αναμενόμενο μέγεθος – συνήθως πάνω από 18 χιλ. – η ωορρηξία προκαλείται με μια πρόσθετη ένεση ορμονών (Pregnyl, Profasi).

Τότε λίγο πρίν ή μετά την ώρα της ωορρηξίας το σπέρμα του συζύγου, πού έχει συλλεγεί νωρίτερα, τοποθετείται με ένα λεπτό αποστειρωμένο καθετήρα μέσα στη μήτρα της γυναίκας. Αυτή είναι μια ανώδυνη διαδικασία που διαρκεί λίγα λεπτά.

Τράπεζα Σπέρματος

Υπό κανονικές συνθήκες στην IUI χρησιμοποιείται σπέρμα από τον σύζυγο. Ωστόσο μια άλλη τεχνική γονιμοποίησης , η τεχνητή γονιμοποίηση από δωρητή (AID, ή DI) χρησιμοποιεί δείγματα από εγκεκριμένη τράπεζα σπέρματος πού διατηρεί και ελέγχει ανώνυμους δωρητές. Αυτή η θεραπεία επιφυλάσσεται για περιπτώσεις στειρότητας όπου το σπέρμα του άνδρα είναι ιδιαίτερα μειονεκτικό. Πιθανά ο άνδρας να έχει πολύ χαμηλό (ή μηδενικό) σπέρμα, ή ανεπαρκές σχήμα, ή τέλος νεκρά σπερματοζωάρια.

Είναι μια συναισθηματικά δύσκολη διαδικασία και συνήθως χρειάζεται πολλή ενημέρωση και αρκετές συμβουλές.
Καινούριες τεχνικές της εξωσωματικής γονιμοποίησης (όπως ICSI, TESE, ROSNI), με την χρήση πολύ μικρού αριθμού σπερματοζωαρίων, έχουν πολλές επιτυχίες σε αυτές τις δύσκολες περιπτώσεις ανδρικής στειρότητας. Η τεχνική της μικρο-γονιμοποίησης επιτρέπει στους γιατρούς να κάνουν ένεση ενός σπερματοζωαρίου στο κέντρο ενός ωαρίου και να επιτυγχάνεται γονιμοποίηση. Η δυνατότητα αυτή έχει μειώσει την ανάγκη δωρεάς σπέρματος στο ελάχιστο.

Οι Παρενέργειες της Αγωγής

Οι κίνδυνοι που μπορεί να υπάρξουν στην IUI είναι λίγοι. Σε περιπτώσεις που περισσότερα από τέσσερα ωοθυλάκια αναπτύσσονται σε μέγεθος μεγαλύτερο των 14χιλ. υπάρχει κίνδυνος πολλαπλής εγκυμοσύνης.Πολλαπλές εγκυμοσύνες συσχετίζονται με υψηλό ποσοστό αποβολών
και πρόωρη γέννηση μωρών με χαμηλό βάρος το οποίο μπορεί να σημαίνει εγκατελημένη θεραπεία. Σε τέτοια περίπτωση μπορεί να σταματήσει η αγωγή. Θα πρέπει πάλι να σταματήσει η αγωγή εάν υποψιαστούμε μια κατάσταση γνωστή σαν σύνδρομο υπερδιέγερσης των ωοθηκών – το οποίο οφείλεται σε υπερβολική αντίδραση του οργανισμού στα φάρμακα και εξηγεί γιατί η θεραπεία πρέπει να παρακολουθείται πάντα.

Η Ευκαιρία της Επιτυχίας

Τα ποσοστά επιτυχίας της θεραπείας αυτής είναι μεταξύ 15 και 20% σε κάθε κύκλο, μπορεί επομένως να χρειαστούν αρκετές προσπάθειες.
 Στατιστικά αυτό σημαίνει ότι εάν συμπεριλάβουμε όλα τα ζευγάρια πού έχουν διάφορες αιτίες υπογονιμότητας, για κάθε 100 γυναίκες που υποβάλλονται σε επαναλαμβανόμενους κύκλους IUI περίπου 50 από αυτές αναμένεται ότι θα μείνουν έγκυες μετά από θεραπεία 6 μηνών.

Επιστημονικές μελέτες δείχνουν ότι τα ποσοστά επιτυχίας μπορούν να διαφέρουν σύμφωνα με τον τύπο φαρμάκων που χρησιμοποιούνται για διέγερση των ωοθηκών.

Συνήθως προτείνουμε στα ζευγάρια να δοκιμάσουν 6 εως 8 κύκλους IUI και εάν αυτές δεν είναι επιτυχείς,τότε προχωρούμε σε άλλες μεθόδους
όπως η εξωσωματική IVF ή GIFT.

Σε κάθε περίπτωση αποτυχίας γίνεται αξιολόγηση του αποτελέσματος και ακολούθως η θεραπεία τροποποιείται εξατομικεύοντας ανάλογα τα στοιχεία πού υπάρχουν.

Η σωστή και μεθοδική αντιμετώπιση θα δώσει τελικά τη λύση στο πρόβλημα. Χρειάζεται καλός προγραμματισμός και καλή εφαρμογή των κανόνων της θεραπευτικής αγωγής.